Zzp'er Inger werd onverzekerd arbeidsongeschikt: 'Je hebt nergens recht op'

Inger had als zelfstandig ondernemer twee succesvolle bedrijven toen ze drie jaar geleden door Amsterdam fietste en een andere fietser wilde inhalen. Die week plotseling uit en Inger, die opzij ging, botste tegen een lantaarnpaal. Ze viel en kwam met haar achterhoofd hard op de straat terecht. Ze liep daarbij zeer zwaar hersenletsel op. "Het was kritiek, ik was bijna dood."

Succesvol ondernemer

Een maandenlange weg volgt, van ziekenhuizen, geleidelijk herstel en revalidatie. "Ik had in het begin erge geheugenproblemen, een ernstige depressie en was heel boos."

Inger studeerde theologie en psychologie. Ze begon na haar afstuderen een bureau dat advies geeft aan bedrijven over levensbeschouwing binnen organisaties. Daarnaast heeft ze een firma die trainingen aan studenten geeft. "Ik was succesvol en kon er goed van leven. Maar door het ongeluk heb ik tot op de dag van vandaag geen inkomsten uit werk."

Snel richting armoede

Want Inger had geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, net als vier op de vijf zzp'ers. Slechts één op de vijf zelfstandige ondernemers verzekerd zich tegen dat risico, blijkt vandaag uit cijfers van het CBS. "Toen ik ondernemer werd dacht ik: het is heel duur. Maar ik had er helemaal geen onderzoek naar gedaan, ik had er eigenlijk verder helemaal niet over nagedacht. Dat was naïef."

"Ik had het fijn gevonden als ze bij de Kamer van Koophandel me daar iets over hadden verteld. Je moet daar toch langs als je ondernemer wordt. Maar daar krijg je alleen iets te horen over de belastingdienst en je financiële verplichtingen."

Kosten verzekering arbeidsongeschiktheid

Hoe hoog de jaarpremie voor arbeidsongeschiktheid is, is afhankelijk van allerlei factoren: leeftijd, het verzekerde bedrag, de risico's die een beroep met zich meebrengt, de uitkeringsdrempel. Volgens het CPB betalen verzekerde zelfstandigen uit de laagste inkomensgroep jaarlijks gemiddeld 3200 euro aan premie. De meestverdienende zelfstandigen zijn 5000 euro kwijt. De premie is wel fiscaal aftrekbaar.

Het contrast met haar leven voor het ongeluk is groot als ze uit het revalidatiecentrum komt. "Het was vrij dramatisch toen ik thuiskwam. Je gaat snel richting armoede omdat je alleen bijstand krijgt. Het is: zie maar dat je het er mee doet."

Weer werken

Inmiddels heeft ze een schikking getroffen met de verzekeraar van de andere fietser. Dat geeft financiële ruimte. Inger is nu op zoek naar werk. Maar een 40-urige werkweek gaat door haar hersenletsel nooit meer lukken.

"Ik kan nu een paar dagen per week, zo'n drie uur per dag werken. Ik ga niet meer hetzelfde werk doen wat ik deed voor het ongeluk. Ik ben er van overtuigd dat alles wat je meemaakt, je in een bepaalde richting stuurt. Ik wil nu mogelijk iets gaan doen met re-integratie. Maar wie wil me een baan geven? En als ik weer zelfstandig ondernemer word, moeten opdrachtgevers het wel aandurven."

Woede op 'Den Haag'

Inger heeft haar leven weer gedeeltelijk op de rails. Toch is ze nog steeds verontwaardigd dat er zo weinig is geregeld voor zzp'ers. "Je hebt nergens recht op. Ik ben boos op 'Den Haag'. Dan denk ik: jeetje mina, we zijn met meer dan een miljoen en wat doen jullie voor ons? Ons stelsel loopt zo achter op de moderne tijd."

Inger hoopt dat er een soort verplichting komt voor zzp'ers om je te verzekeren. Of dat het in elk geval betaalbaarder wordt. Ze adviseert mensen om zich te verzekeren of je aan te melden bij een zogeheten broodfonds. Daarin storten mensen geld. Als ze arbeidsongeschikt worden, kunnen ze daar aanspraak op maken. De looptijd is meestal wel kort.

Het is volgens Inger belangrijk dat zelfstandige ondernemers er over nadenken én dat ze actie  ondernemen. "Het is echt superbelangrijk. We willen de risico's niet zien, maar die zijn wel enorm."

Broodfonds als alternatief voor verzekering

Een broodfonds bestaat uit minimaal twintig en maximaal vijftig ondernemers, die elke maand geld opzij zetten op hun persoonlijke broodfondsrekening. Wie langdurig ziek is, krijgt van de anderen in zijn of haar broodfonds maandelijks schenkingen om van rond te komen. Vrijwel alle zieke ondernemers zijn binnen twee jaar weer aan het werk, daarom duren deze schenkingen maximaal twee jaar. Er is ook een eigen risico: de eerste maand na ziekmelding is voor eigen rekening.